مبل تبریز.
مبل تبریز یکی از انواع مبلهای ایرانی است.
این مبل در شهر تبریز بافته می‌شود.
این شهر یکی از مهمترین مراکز بافت مبل در ایران است و مبلهای بافت آن از تنوع و گوناگونی بسیاری برخوردارند.
تبریز، در حال حاضر از سوی «شورای جهانی صنایع دستی» به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب شده است.
محتویات ۱ تاریخچه فرش تبریز ۲ چند نمونه از طر ح‌های شناخته شده تبریز ۳ تکنیک‌های جدید فرش تبریز ۴ تحول در رنگ آمیزی فرش تبریز ۵ ویژگیهای بافت در مبلهای تبریز ۶ سوابق تولید و تجارت ۷ ویژگیهای طرح و رنگ ۸ نگارخانه ۹ منابع تاریخچه فرش تبریز فرش تبریز در مورد تاریخچه فرش در تبریز چنین می‌توان گفت که با توجه به قدمت تاریخی این شهر؛ مسلماً هنر صنعت فرش بافی درآن به قبل از دوران صفویه باز می‌گردد.
در نیمه دوم قرن پانزده و در دوران صفوی، فرش از حالتی روستایی به هنر پیشرفته درباری تبدیل شد.
یکی دیگر از تحولات مهم در فرش این دوره، طرح‌هایی بود که هنرمندان دربار تبریز و هرات ایجاد شد.
در کتاب Rugs and Carpet of the World اثر Ian Bennet به نظریه‌ای دیگر در مورد فرش تبریز در زمان صفوی بر می‌خوریم که در اینجا نقل می‌شود:«تعداد زیادی از فرشهای مدالیون یا ترنج دار که در سالهای آغازین قرن ۱۶ میلادی در زمان حکومت شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب بافته شده‌اند، دارای طرح مایهٔ اسلیمی و نقوش حیوانی و انسانی هستند» در این کتاب نویسنده سعی کرده تعدادی از مبلهای موجود در موزه‌های جهان مربوط به نیمه اول قرن شانزدهم را به کارگاههای تبریز نسبت دهداز قرن ۱۷م.
به بعد و پس از اینکه مبل ایران به خارج از کشور راه یافت، صنعتگران تبریز با دریافت سلیقه مردم اروپا و آمریکا دست به بافتن مبل‌هایی زدند که بسیار جالب بود و بازار آن کشورها را به خود اختصاص داد تبریز یکی از قطب‌های بافندگی بسیار با اهمیت ایران در زمینهٔ مبلبافی است.
فرشهای آن، چه آن‌هایی که زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان هستند یا در مجموعهٔ کلکسیونرهای مشتاق جای گرفته‌اند، یا آن‌هایی که در مقیاس زیاد و در کیفیت تجارتی سر از بازارها و چهار سوق‌ها در می‌آورند، همواره خوش اقبال و مشتری پسند هستند.
برابر آماری که در دست داریم در شهرستان تبریز و حومهٔ آن در سال ۱۳۶۴ شمسی بر روی ۱۶۰۰۰ دار مبل ۳۲۱۵۰ کارگر بافنده کار کرده‌اند.
علاوه بر تک‌بافی‌ها، کارگاههای متعددی از سالیان بسیار دور در کار فرش‌بافی بوده و هستند.
در سالهای اخیر بافنده‌های چیره‌دست تبریزی به تولید فرشهای گل ابریشم بسیار ظریف با رجشمار ۵۰ و ۶۰ در مقیاس وسیع روی آورده‌اند.
این گونه فرش‌ها که بعضی با چله‌های ابریشمی هستند، بیشتر با طرحهای لچک و ترنج و با رنگهای غالباً بژ روشن و نخودی بافته می‌شوند و در رنگ‌آمیزی گل‌ها و نگاره‌ها از رنگهای سرخابی، عنابی و زیتونی به فراوانی استفاده می‌شود.
فرشهای تبریز در هفتاد سال اخیر اغلب با طرحهای گلدانی، درختی، محرابی، قندیل دار، حیوان‌دار، شکارگاه، هراتی، شاخ و برگی، گلفرنگ، بندی خشتی یا قاب‌قابی، منظره‌بافی، قاب‌قرآنی و نقش‌های هندسی از کوچک‌ترین تا بزرگترین اندازه‌های ممکن بافته شده‌اند.
بافت کناره و گلکی چندان خوشایند بافنده تبریزی نیست.
در حال حاضر تبریز به عنوان کانون عمده عرضهٔ فرشهای شهری‌باف آذربایجان شناخته می‌شود و کانون بزرگ تولید کنندگان نامور و صاحب نامی گردیده که فرش آذربایجان به آن می‌بالد.
تبریز یکی از قطب‌های بافندگی بسیار با اهمیت ایران در زمینه‌ی مبلبافی است.
فرشهای آن، چه آن‌هایی که زینت‌بخش موزه‌های معتبر جهان هستند یا در مجموعه‌ی کلکسیونرهای مشتاق جای گرفته‌اند، یا آن‌هایی که در مقیاس زیاد و در کیفیت تجارتی سر از بازارها و چهار سوق‌ها در می‌آورند، همواره خوش اقبال و مشتری پسند هستند.
چند نمونه از طر ح‌های شناخته شده تبریز طرحهای شناخته شده ناحیه تبریز عبارتند از:طرح مستوفی (کل فرنک مستوفی)،اسلیمی ترنج دار،اسلیمی لچک دار،ترنج،نقش ماهی یا هراتی،گلدانی،میناخانی،طرح درختی،طرح تصویری،طرح باغی یاگلستانی،طرح شکارگاه و...
تکنیک‌های جدید فرش تبریز در فرش تبریز ابداعاتی خصوصاً در چند دهه اخیر انجام شده که حالتی خاص را به فرش اعلای این منطقه داده است.
این خلاقیت‌ها در نقوش، رنگ و بافت نمود کرده و سبب به وجود آمدن آثار بدیع در زمینه تولید فرش نفیس ایران گردیده که تاکنون سابقه نداشته است تحول در رنگ آمیزی فرش تبریز نمایش عمق از جلوه‌های جدید در رنگ فرش معاصر تبریز به کار گیری عمق و بعد یا پرسپکتیو در این طرح دو بعدی است که شناسه‌ای خاص به فرش تبریز داده است استفاده از رنگ برای فضا بندی تحولی دیگر در ابداعات فرش تبریز، استفاده از رنگ برای پر کردن فضاهای خالی به جای نقش است که با به کار گیری رنگهای دارای هارمونی و هماهنگی با طرح فضاهایی خاص قرابتی زیبا بین طرح و رنگ ایجاد می‌شود.
چنین فنی را در طرحهای زیر خاکی جدید می‌بینیم.
به کار گیری سایه روشن نو آوری دیگر در فرش تبریز، به کار گیری سایه با استفاده از رنگ است.
استفاده نا محدود از رنگهای هم خانواده و ایجاد سایه روشن باعث القای عمق می‌شود.
از ویزگی‌های دیگر تعادی بین رنگهای سرد و گرم بوده است که وجود این سایه و روشن‌ها در گل‌ها و متن حالتی برجسته به نقوش می‌دهد.
این روش توانسته گل‌ها را طبیعی تر کرده و به سبک رئال (واقع گرایانه) نزدیک تر نماید.
دور گیری به کارگیری ابریشم سفید و رنگی به منظور دور گیری گل‌ها و برگ‌ها از دیگر ویژگیهای فرش تبریز بوده است.
طرح زیر خاکی یکی از انواع طرحهای تبریز، طرح زیر خاکی است.
این سبک دارای رنگهای ویژه خصوصاً رنگ بژ، زیتونی وسدری است که حالت زیر خاکی را به نقش می‌دهد.
عناصر تشکیل دهنده طرح آثار و ابنیه باستانی و نقش شاهان و شخصیت‌های ادبی و شعرای گذشته ایران است.
ویژگیهای بافت در مبلهای تبریز در میان ویژگیهای مشترک تمامی مبلهای آذربایجان گره ترکی بیش از همه مورد توجه است.
نوع گلیم بافی مبلهای روستایی و عشایری آذربایجان به ویژه در مبلهای قدیمی عمدتاً به سبک معروف فارسی است و به عبارتی از پود ضخیم برای گلیم بافی استفاده می‌نمایند.
رجشمار مبلهای روستایی آذربایجان عموماً درشت و بین ۱۵ و حداکثر ۲۵ رج محدود می‌گردند.
دارهای مبل مورد استفاده در آذربایجان به جز مبلهای عشایری، همگی از نوع عمودی است.
مهمترین ابعاد مبلهای جدید شهری باف آذربایجان ۲*۳ و ۲/۵*۳/۵ و همچنین ۳*۴ است و ابعاد کوچکتر اغلب در مبلهای قدیم آن دیده می‌شود.
ابعاد دایره و چند ضلعی نیز طی سالهای اخیر در این منطقه رواج یافته است.
مبل روستایی آذربایجان ابعاد متفاوتی دارد.
شمار رج‌های مبل تبریز معمولاً از ۲۴ رج شروع شده و تا ۱۱۰ رج ادامه می‌یابد.
رج که به واحد تراکم گره اطلاق می‌شود، بهترین روش برای ارزیابی کیفیت مبل به‌شمار می‌رود؛ هرقدر شمار رج‌های یک مبل بیشتر باشد، کیفیت آن نیز مطلوب‌تر خواهد بود.
مبلهای ظریف معمولاً از نخ‌های ابریشمی یا پنبه‌ای بافنده می‌شوند.
تبریز یکی از بزرگترین و مهمترین مراکز مبلبافی در سطح ایران و جهان است و نقش مهمی را در زمینهٔ توسعه و گسترش سنت‌ها و هنرهای تزئینی و کاربردی بازی می‌کند.
اوج هنر مبل تبریز مربوط به سده‌های دوزادهم تا شانزدهم میلادی بوده‌است.
شکل‌گیری ۲۰۰ شاهکار هنری مبل تبریز با ادغام هماهنگ هنرهای بافندگی و نگارگری ایرانی در طی ۱۴ سده، سطح بالای هنر بافندگان مبل را در این شهر به عرصهٔ نمایش گذاشته و مکتب کلاسیک تبریز بنیان نهاده شد.
این مکتب به ۲ زیرشاخهٔ اصلی تبریز و اردبیل تقسیم می‌شود.
سوابق تولید و تجارت منطقه آذربایجان به دلیل وسعت مراتع، زمینهای کشاورزی، آب و هوای مناسب و طبیعتی کوهستانی همواره در تولید مبل از موقعیتی ممتاز بهره‌مند بوده است.
شهر تبریز در میان کلیه مراکز مبلبافی این خطه دارای مقام و اعتبار به سزایی است.
تبریز همگام با هرات در زمان جانشینان هلاکو مرکز مهم داد و ستد مبل بوده است.
بخصوص در زمان حکومت صفویان با ایجاد کارگاههای بزرگ مبلبافی، بافندگان طراز اول در این شهر گرد آمدند و به بافت فرشهای بسیار نفیسی پرداختند که امروزه بسیاری از آنهازینت بخش موزه‌های بزرگ جهان است.
پس از انتقال پایتخت صفویان از هرات به تبریز، دومین مکتب هنری ایران (مکتب تبریز) بنیان نهاده شد و به دنبال آن استقرار تعداد بیشماری از هنر مندان، از هر صنف و حرفه‌ای باعث شد که شهر تبریز به عنوان کانون هنر مورد توجه بسیاری قرار گیرد و در این میان هنر فرش بافی نیز با استقرار نقاشان و طراحان زبده‌ای چون بهزاد و سلطان محمد دو چندان رشد یافت.
در واقع فرش ایران که در زمان سلسله صفویان به اوج شهرت رسیده بود به دنبال هجوم افغان‌ها و آشفتگی‌های پس از آنها تنزل یافت و تنها در زمان قاجار جای خود را تا حدی بازیافت و صدور فرش ایران به عنوان کالای تجارتی از راه آذربایجان وترکیه به اروپا آغاز شد و آنگاه که ذخیره فرش ایران به ویژه در آذربایجان رو به پایان یافت، با همت بازرگانان تبریزی در سایر شهرهای بزرگ، مبلبافی عمری دوباره یافت که در این میان مشهد، کرمان، کاشان، اراک و همدان نقش مهمی را به عهده داشتند.
تبریز از نیمه دوم قرن نوزدهم و بر اساس منابع گوناگون از حدود دههٔ آخر قرن سیزدهم هجری قمری توسط بازرگانان این شهر به امر صادرات مبل به استانبول و سپس به کشورهای اروپایی پیشقدم شد.
تبریز که در بسیاری موارد همواره پرچمدار نهضت‌های مختلفی بود، در اعتلا و گسترش جهانی نام فرش ایران نقش مهمی را ایفا کرد و رونق و احیای هنر مبلبافی ایران در اواخر دوره قاجار و اوایل سلطنت پهلوی و راهیابی فرش ایران به بازارهای جهان و گسترش این حرفه در سایر نقاط ایران تا حدود زیادی مرهون بازرگانان و تجار و مبلبافان آذربایجان به ویژه تبریزی است.
سیسیل ادوارد در باره صادرات فرش ایران به کشور های اروپایی و آسیایی نوشته است: "داد و ستد این کالا در دست بازرگانان تبریزی بود که مردمانی سرشناس و مایه‌دار بودند.
تجارت خانه‌های ایشان شعبه‌هایی هم در استانبول داشت.
معاملات اصلی آنان عبارت از خرید اجناس کارخانه‌های مغرب زمین و حمل آنها به ایران از طریق راه طرابوزان بود." بیشترین مبل های آذربایجان و همدان از طریق استانبول به کشورهای آلمان و انگلیس و مبلهای سلطان آباد و کرمان از طریق بندر عقبه در شمال دریای احمر که امروزه جزو کشور اردن‌هاشمی است و بندرعباس در جنوب به ایالات متحده آمریکا صادر می‌گردیدند.
از بزرگترین صادر کنندگان فرش تبریز که اولین پرچمداران صادرات فرش ایران بودند و برخی خود در تولید فرش نیز دستی داشتند می‌توان به حاج یوسف مبلچی-حاج عبدالله مبلچی-حاج میرزا جعفر اسلامبولچی-حاج صمد قره مبلچی -میرزا علی اصغر و میرزا علی اکبر و اسماعیل مبلچی-صدقیانی-ایپکچی-حاج محمد ممقانی-محمود اف-دیلمقانی-آواکیان-کاسباریان و اردوبادی اشاره نمود.
در حال حاضر تبریز به عنوان کانون عمده عرضه‌ی فرشهای شهری‌باف آذربایجان شناخته می‌شود و کانون بزرگ تولید کنندگان نامور و صاحب نامی گردیده که فرش آذربایجان به آن می‌بالد.
برابر آماری که در دست داریم در شهرستان تبریز و حومه‌ی آن در سال 1364 شمسی بر روی 16000 دار مبل 32150 کارگر بافنده کار کرده‌اند.
علاوه بر تک‌بافی‌ها، کارگاههای متعددی از سالیان بسیار دور در کار فرش‌بافی بوده و هستند.
ویژگیهای طرح و رنگ بافندگان تبریز به ویژه در دوره معاصر هر طرح زیبایی را مورد استفاده قرار داده یا ترکیبی از رنگهای مختلف، طرحی نو را در انداخته ند.
انواع طرحهای لچکوترنج،درختی،گلدانی،بته جقه ای و دهها طرح دیگر مورد استفادهٔ بافندگان امروز تبریز و مرند و خوی...
است.
شاید شادابی و طراوت رنگ در مبل شهری باف آذربایجان بیش از هر چیز دیگر توجه خریداران فرش را به خود معطوف دارد.
زیبایی مبلهای لچک و ترنج هندسی هریس به گونه‌ای است که هم اکنون بسیاری از مبلبافان تبریز و سایر شهرهای آذربایجان از آن کپی برداری نموده و با نام نقش هریس به بازار عرضه می‌نمایند.
در واقع نقشه قدیمی و اصیل هریس به گونه‌ای است که ضمن حفظ ویژگی نقوش لچک و ترنج شاه عباسی، ترکیبی هندسی به آن داده و با استفاده از خطوط زاویه دار، هویتی کاملاً مستقل از مبلهای شهری باف را برای آن رقم می‌زند.
معروف ترین نام در میان این طرح‌ها لچک و ترنج شاخه شکسته نام دارد گرایش به طرحهای هندسی و حتی ذهنی بافی، ویژگی مشترک طرحهای روستایی فرش آذربایجان است.
برابر آماری که در دست داریم در شهرستان تبریز و حومه‌ی آن در سال 1364 شمسی بر روی 16000 دار مبل 32150 کارگر بافنده کار کرده‌اند.
علاوه بر تک‌بافی‌ها، کارگاههای در سالهای اخیر بافنده‌های چیره‌دست تبریزی به تولید فرشهای گل ابریشم بسیار ظریف با رجشمار 50 و 60 در مقیاس وسیع روی آورده‌اند.
این گونه فرش‌ها که بعضی با چله‌های ابریشمی هستند، بیشتر با طرحهای لچک و ترنج و با رنگهای غالباً بژ روشن و نخودی بافته می‌شوند و در رنگ‌آمیزی گل‌ها و نگاره‌ها از رنگهای سرخابی، عنابی و زیتونی به فراوانی استفاده می‌شود.
فرشهای تبریز در هفتاد سال اخیر اغلب با طرحهای گلدانی، درختی، محرابی، قندیل دار، حیوان‌دار، شکارگاه، هراتی، شاخ و برگی، گلفرنگ، بندی خشتی یا قاب‌قابی، منظره‌بافی، قاب‌قرآنی و نقش‌های هندسی از کوچک‌ترین تا بزرگترین اندازه‌های ممکن بافته شده‌اند.
بافت کناره و گلکی چندان خوشایند بافنده تبریزی نیست.
مبلشویی در اصفهان مبلشویی خوب در اصفهان بهترین مبلشویی در اصفهان مبلشویی معتبر در اصفهان مبلشویی قیمت مناسب در اصفهان مبلشویی اصفهان
مبلشویی در اصفهان مبلشویی خوب در اصفهان بهترین مبلشویی در اصفهان مبلشویی معتبر در اصفهان مبلشویی قیمت مناسب در اصفهان مبلشویی اصفهان
